با توجه به اهمیت نقش کفپوش در کنترل عفونت بیمارستان ها , در این مقاله سعی شده با معرفی کفپوش های مرسوم و نیز مقایسه با کفپوش های رزینی مناسب در بیمارستان ها , اطلاعات مورد نیاز برای طراحان فضاهای بهداشتی و محققین از جمله اعضای کمیته های کنترل عفونت و بازرسان بهداشت محیط در بیمارستان ها فراهم آید.
اهمیت نوع کفپوش در کنترل عفونت بیمارستان ها
شیوع بیماری های عفونی در بیمارستان ها همیشه مسئله ساز بوده است.از آن جا که درمان عفونت بیمارستانی هزینه زیادی را به بخش درمان تحمیل می کند, به نظر می رسد اجرای برنامه کنترل عفونت بیمارستانی می تواند از دیدگاه اقتصاد سلامت , بسیار مفید و مقرون به صرفه باشد.کف بیمارستان ها از جمله محل هایی هستند که مرتبا باید ضدعفونی شوندبنابراین انتخاب مناسب آن اگرچه با صرف هزینه بیشتر , از اهمیت خاصی برخوردار است.معیار اصلی انتخاب کفپوش در مراکز بهداشتی و درمانی دقت در تناسب نوع کفپوش با هدف و کارایی نهایی آن است.
بخش های بهداشتی ویژه از جمله اتاق عمل ها , باید مطابق با استانداردهای کفپوش بیمارستانی , دارای کف سالم , بدون درز و شکاف با جنس مناسب باشند.به گونه ای که ذرات از آن جدا و در فضا پخش نگردد.همچنین غیر قابل نفوذ به آب و مایعات قابل شستشو بوده و محل اتصال کف به دیوار بدون زاویه باشد.یک کفپوش بیمارستانی در کنار الزامات استاندارد باید سایر شرایط از جمله راحتی , هزینه کم تعمیر و نگهداری , قیمت پایین , ایمنی و زیبایی را نیز برآورده سازد.
معرفی برخی کفپوش های رایج :
الف) کاشی , سرامیک و سنگ:
یکی از مرسوم ترین کفپوش ها , کاشی , سرامیک و سنگ بوده که با دوام و مقاوم نسبت به آب هستند.
این نوع کفپوش ها در انواع طرح ها و رنگ ها موجود هستند و در تزئین مکان های بهداشتی عمومی مناسب می باشند و با توجه به کیفیت و کاربری , طیف وسیعی از قیمت ها را دارا می باشند.
برخی از ویژگی های کاربردی:
*سختی
*سطح نفوذناپذیر
*دوام و مقاومت دربرابر خراش , رنگ ها و اسیدها
*تخلخل کم
*پایداری
*مقاومت بالا در برابر شعله
معایب استفاده از کاشی و سرامیک:
*اجرا و اصلاح آن ها بسیار زمان بر است
*هزینه بالای خرید
*وجود درزها امکان رشد باکتری را تشدید می کند
*انعکاس صوت و ایجاد آلودگی صوتی در بخش هایی از بیمارستان که نیاز به سکوت دارند
* سختی بالا خطر آسیب از نوع شکستگی را افزایش می دهد
*لغزندگی و زمین خوردن برای کارکنان و بیماران
*عدم مهار الکتریسیته ساکن و بروز آسیب به لوازم الکتریکی در بخش های ویژه از جمله اتاق های عمل
ب) کفپوش های رولی وینیلی
کفپوش های وینیلی در گذشته به صورت گسترده در بیمارستان ها استفاده می شد. این کفپوش ها به صورت رولی با ضخامت معمول دو میلی متر و در عرض دو متر و به صورت یک لایه یا چند لایه تولید می شوند.
برخی از ویژگی های کاربردی:
*طول عمر بالا
*استحکام بالا و ترمیم ساده قسمت های آسیب دیده
*ضد لغزش
*سهولت پاکسازی , تعمیر و نگهداری
*مقاوم در برابر نفوذ آب , روغن , گریس
*مقرون به صررفه
معایب استفاده از کفپوش های رولی وینیلی:
-وجود درز که احتمالا تجمع عوامل عفونی را افزایش می دهد.همچنین در اثر نفوذ مایعات به زیر کفپوش از طریق این درزها , چسبندگی کفپوش به کف از بین رفته و کفپوش از کف جدا می شود.
*پلی وینیل کلراید از مقاومت شیمیایی پایینی در برابر حلال های قطبی همچون الکل برخوردار است و ازآن جا که در بخش های بهداشتی و درمانی از الکل و بتادین به فراوانی استفاده می شود . بنابراین مقاومت ذاتی کم این مواد آسیب آن ها را به دنبال خواهد داشت.
*منعطف بودن , این کفپوش ها را در برابر نیروهای وارده از اجسام سنگین در مدت طولانی مدت آسیب پذیر می کند. به طوریکه فرورفتگی و سوراخ شدگی را بر سطح کفپوش تشدید می کند.
*ایجاد گازهای بسیار سمی در هنگام سوختن (گاز 2و3و7و8 تتراکلرویدی بنزو –P- دیوکسین)
ج) کفپوش های رزینی بهداشتی:
این کفپوش ها براساس سیستم رزین های سنتزی طراحی شده اند که در مکان های مختلفی چون سالن های تولید , اتاق های تمیز , انبارهای مواد شیمیایی و داروها , بیمارستان ها و سایر موارد مورد استفاده قرار می گیرند.
عوامل مختلفی در انتخاب نوع سیستم رزینی مناسب دخالت دارنداز جمله مقاومت شیمیایی , مقاومت حرارتی و شرایط محیطی که کفپوش در آن مورد استفاده قرار می گیرد.
مزایای کفپوش های رزینی بهداشتی:
- یکپارچه و بدون درز بودن
- چسبندگی بسیار بالا به زیرآیند
- مقاومت شیمیایی بالا در برابر طیف وسیعی از مواد شیمیایی خورنده
- عدم نفوذپذیری در برابر مایعات
- حرکت ساده وسایل چرخ دار به دلیل ضریب استحکاک مناسب و عدم وجود درز
- افزایش چقرمگی , دوام و مقاومت به سایش و ضربه
- عدم ایجاد گرد و غبار در محیط
- سطوح پاکیزه و ساده تمیز شونده
- ضخامت های اجرایی پایین تر
- نصب و پخش سریع و حداقل تداخل با عملیات روزانه در محل نصب
- ظاهر زیبا و امکان ایجاد پرداخت نهایی تزئیناتی
بررسی انواع کفپوش ها نشان می دهد استفاده از کفپوش بتنی مقاوم , بهداشتی و زیبا نه تنها در کنترل عفونت و ارتقای سطح سلامت در محیط درمانی اثر بخش می باشد بلکه می تواند جلوه های بصری زیبایی برای مراجعین و پرسنل ایجاد کند.با توجه به مطالب ذکر شده , استفاده از کفپوش های رزینی بهداشتی در مقایسه با دیگر کفپوش های مرسوم به دلیل مطابقت با الزامات استاندارد و ویژگی های منحصربه فرد , می تواند در به حداقل رساندن انتقال بیماری و کنترل عفونت در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی و درمانی نقش بسیار موثری داشته باشد.
